Satua Bali - I Cicing Dadi Raden Galuh

Daftar Isi

Satua Bali - I Cicing Dadi Raden Galuh

I Cicing Dadi Raden Galuh

Ada katuturan satua “I Cicing Dadi Radén Galuh”. Kacerita ada Cicing kutu barakan, kema mai makejang ngulah. Di kéngkéné rebuta ia tekén timpalné ané segeran, kanti telah ia matatu, berek- borok maidehan. Marasa ia kéweh likad, sawireh makejang pada geting nepukin. Makelo-kelo ngancan nyangetang penyakitné, bulunné telah aas, rigrig, tur awakné terus meragan dogén.

Kacerita jani, nunas ica I Cicing ring Ida Sang Hyang Wasa, mapinunas apang suud nemuang papa neraka mapuara tusing setata kanistayang. Atur I Cicing, “Inggih Ratu Sang Hyang Widi, titiang puniki damuh Paduka Betara marupa sato dahat nista, banget titiang nglungsur pasuécan I Ratu, lédang mapaica pangruwatan ring déwék titiang, mangda nénten kantun setata kanistayang”. Kocapan, tedun Ida Betara Siwa, saha mawecana: “Ih Iba Cicing, manira suba mireng atur Ibané. Men jani, kéngkén lakar pinunas Ibané, apa ané lakar tunas kapining manira?”

Matur I Cicing, “Inggih Ratu Paduka Betara, titiang nunas ica, mangda titiang molihang merta, tur nénten kaulah kakaonang, yéning I Ratu lédang, titiang nunas dados padma capah, mangda wénten jadma mabanten irika, ngwéhin titiang tetedan”. Ngandika Ida Betera Siwa, “Nah Iba Cicing, manira nglugranin pinunas Ibané. Lautang Iba ngalih tongos di ulun pangkung grémbéngané, ané nepi ka margané. Ditu Iba ngemit linggih Ida Betari Ganggadéwi, rabin manirané. Sinah liu anaké maturan di tongosé ento!”

Makelo-kelo suba I Cicing masalin rupa dadi Padma Capah, tur nongos di ulun pangkung grémbéngané, ané paek ka jalané. Liu tuah anaké mabanten, masaiban, ngaturang rarapan, mawastu I Cicing nepukin merta.

Yen akudang bulan makeloné I Cicing suba dadi Padma Capah, dadi pesu papinehné momo, sawireh kapineh yen ngandelang rarapan uli anaké ané ngliwat, kapah ya nepukin merta.

Kacerita ne jani, buin nunas ica ring Ida Sang Hyang Widi. “Inggih Ratu Betara, sané mangkin titiang malih nunas ica ring Paduka Betara, mangda lédang nywécanin déwék titiang. Titiang nunas ica mangda titiang dados Radén Galuh, ring panegara Kertabumi. Ida Sang Prabu kaicalan putra sané dahat kaéman sané mangkin sampun séda. Bilih titiang prasida ngawinang rered sungsut kayunidané, ri sampuné titiang marupa Radén Galuh, sané kasengguh rauh saking suargan”. Pinunas I Cicing ento kalugra masi olih Ida Betara Siwa, saja ia manadi Radén Galuh.

Sang Prabu di Kertabumi, sedek kaduhkitan, wiréh katinggal séda olih putrané ané tuah adiri tur istri. Ento makada Ida Sang Prabu tan mari kasungkawan, tambis-tambis ida kantu.

Ri sedek Ida Sang Prabu Kertabumi ketangkilin baan para patih muah baudandanida, jag ada anak istri ayu tauh ngaturang raga, ngangken widyadari uling suargan.

Pengrauh anaké istri ane tuah panadian I Cicing, prasida murnayang pikayunan Ida Sang Prabu wiréh anaké istri ento misadia dadi panyilur Radén Galuh ané suba séda. Ida Sang Prabu prajani lédang pikayunané, wiréh suba ada anak isteri dadi panyilur putrané ané suba ndéwata. Uli dinané ento I Cicing ané marupa widyadari, madeg Rajaputri, mapeséngan Radén Galuh. Ida Sang Prabu kaliwat sayang marep putrané ento.

Radén Galuh panadian I Cicingé, buin nyangetang dogén kamomoané. Sedek dina melah, katuju tengah lemeng, buin I Cicing ngastawa Ida Sang Hyang Widi, nunas ica apang sida dadi déwata, apang setata kamoling saluir ané edotanga wiadin kaacepang.

Tedun koné Ida Sang Hyang Siwa tur mawecana, “Wih Iba Cicing, tui tuah Iba panumitisan sato, tusing ngelah rasa suksman idep, marep kapin paican Ida Sang Hyang Widi, setata ngulurin keneh momo droaka”.

Nah ané jani mabalik buin Iba dadi Cicing, tan paguna tan paaji, setata ngardi geting idep sang ngatonang. Kéto wecanan Ida Betara Siwa, wastu Radén Galuh buin mabalik dadi cicing buka jati mula. Kéto pikolih anaké ané setata ngulurin keneh momo, tusing ngelah rasa suksman idep.


Pustaka :

Suwija, I Nyoman., Darmada, I Made., Rajeg Mulyawan, I Nyoman (2019). Kumpulan Satua (Dongeng Rakyat Bali). Denpasar, Bali: Penerbit Pelawa Sari. pp. 44–46. ISBN 978-602-8409-78-0.