Satua Bali - Dagang Lengis

Daftar Isi
Satua Bali - Dagang Lengis

Dagang Lengis

Wénten katuturan satua anak muani truna, geginané madagang lengis deg-degan. Ia negdegang lengis liu-liu pesan nganti nang petang gentong. Disubané telah baana ngadep mara ia buin ngikih nyuh apang maan negdegang limang gentong. Deg-degan ané paling siduri ento duduka lengisné, bakatanga lengisné duang pangetiman.

Kacaritayang lengis degdegané suba telah makejang. Laut I dagang lengis meli nyuh satus slaé bungkul apang dadi limang gentong. Ento kikiha padum slaé bungkul, pragat slaé bungkul laut peresa aliha santené wadahina gentong, tur dalita apang tusing uwus. Disubané ngelah deg-degan limang gentong, deg-degan ané simalu pragat gagaha dalitné, duduka lengisné, sabilang semeng ia ngadep lengis ka peken.

Bawak satua, kacaritayang deg-degané nu bin agentong, embusa dalitné. Laut I Dagang Lengis tengkejut adi maulehan degdegané marupa anak cerik. Di kenehné ia matakon, "Yé, Adi kéné tumbén degdegané?" Laut buin tekepina. Buin maniné balihina deg-degané ento suba dadi anak cerik luh. Kendel pesan kenehné I Dagang Lengis lantas pesuanga anak cerik punika tur melahanga miara nganti bajang. Mawinan I Dagang Lengis tusing ngelah kurenan, anak luh punika anggona kurenan.

Kacaritayang ipun suba makurenan tur ngelah pianak cerik luh. Sesukaté I Dagang Lengis ngelah kurenan ia suud madagang lengis, ia magaé ka carik. Ia jemet pesan magarapan, sabilang wai klimunan ia suba majalan ka carik, sandi kaon guminé mara ia mulih. Sabilang semengan ia abanga nasi ka carik tekén kurenané.

Sedek dina anu, kacaritayang Ia abanga nasi tekén kurenané. Neked di carik dapetanga ia jemet pesan magarapan, laut kaukina tekén kurenané tundena madaar.

"Bapanné, rérénan malu sampiné, miwah madaar."

"Endén malu sedeng nutugang buin bedik". pasautné ané muani. Kanti tengai kondén masih ia marérén, buin gelurina tekén kurenané.

"Bapanné, suba tengai rérénan malu gaéné. I Cening tusing ada né nongosin jumah, nyanan ngeling nyén".

"Endén malu nu buin abedik". Kéto pasautné ané muani.

Nganti kenyel kurenané makisid ngalih tongos maémbon, mawinan tusing nyidang naenang kebus. Kondén masih ia marérén, dadi tumbén ia kakéto, biasané teka dogén kurenané ngabang nasi ia lantas madaar, engsap tekén kurenan malakar aji degdegan lengis, déning kebus guminé bara lantas kurenané enyag dadi lengis, maliah ngebekin cariké atebih. Mara tingalina kurenané suba tusing ada, kembalné dogén ngaluluk.

Pantes suba iraga ubera tundéna madaar, iraga tusing nyak. Mula gantiné jani iraga lacur. Kéto kenehné ané muani. Pakatél-tél yéh peningalané, laut ia ngénggalang mulih, neked jumah dapetanga pianakné ngéngkék ngeling di ayunané. Lantas uyeganga tipat, padaarina pianakné, nyak koné asopan, sekariné lepéh-lepéhanga. Tegarina koné sopina biu tusing masih nyak anaké cerik.

"Cening, cening, cening bedak? Mémén ceningé nak suba nyag dadi lengis, dija men alih Bapa Mémén ceningé. Kangguang ja biu daar nah cening". Kéto abet Bapanné, sakéwala pianakné tileh ngéngkék ngeling.

Pedih mirib basang Bapanné, laut nyemak blakas, ajaka pianakné ka telabahé, neked di telabahé Bapanné mabesen, "Cening, Bapa tusing ngidang suba ngencanin cening, padaarin Bapa Cening tusing nyak, uyegan bapa cening katipat, sopin bapa biu, cening tuara nyak naar. Nah lamun cening nagih nyonyo, jani alih suba kemu mémén ceningé, apa ja ané makrésékan ento suba mémén ceningé". Laut tekteka pianakné nganti dedek remuk tur anyudanga di tlabahé. Ento lantas dadi lelintah ngebekin tlabah. Sangkal asing ngrésék di yéhé to lantas deketa tekén lelintahé.

Suud nektek pianakné ia mara inget tekén déwék, lantas ia ngeling gerong-gerong nyeselang raga. Dong kakéné lacur déwéké matumpuk-tumpuk. Ituni kurenané nyag madéngdéng tusing bakat runguang. Jani pianaké bakat kétoang. Adi mamawak kakéné kenehé busan, apa ja mirib makada. Kéto ia mapangenan laut ia mulih. Neked jumahné ia ngojog ka metén lantas magedébiug di pasaréané. Nglantas ia tusing pesu-pesu, pragat sebet dogén ia peteng lemah. Déning kanti bulanan ia nu dogén sedih, makelo-kelo lantas ia mati.


Pustaka :

Kontributor Wikipedia. “Dagang Lengis”. Wikipedia: Ensiklopedia Bebas. Wikipedia, Ensiklopedia Bebas, 6 Maret 2021. Web. 11 April 2022.

"Katalog Buku Salinan Lontar dengan Sistem Digital UPTD Gedong Kertya Singaraja Klasifikasi 6 (Weda) Tahun 2017". bulelengkab.go.id.