Satua Bali - I Gringsing tekén Ni Ranjani

Satua Bali - I Gringsing tekén Ni Ranjani

I Gringsing tekén Ni Ranjani

Kacerita ane malu ada anak ngubu ditu di tegale linggah ajaka dadua. Ia maadan Ni Ranjani teken memene. Ranjani tusing nu ngelah bapa, tur tusing ngelah nyama lenan. Geginane sesai-sai tuah metanduran di tegale.

Ritatkala semeng dina purnama, kacerita kone memen Ni Ranjani nyakitang basang. Ni Ranjani orahina ngalih dadong balian ditu di duwur bukite kangin apang teka mai ngubadin. Umah dadong balian kone meraab ambengan.

Gelisang satua, apang tusing mekelo memene nyakit, ngenggalang Ni Ranjani luas ke umah dadong balian. Nganteg diumahe ento dapetange suwung ngamblang. Gelar-gelur Ni Ranjani mejeritan, tusing ada anak mesaut. Di subane keto, mejalan buin Ni Ranjani nuju umah ane buin besikan ane meraab duk. Ni Ranjani mejeritan ditu. Lantas ada anak mesaut uli tengah umahe. Jeg suba demen atine Ni Ranjani sawireh ketemu ngajak dadong balian.

 Tusing ada buin akijepan, jeg pesu suba anak tuak meawak gede, bok megambahan gempel, peningalane nelik, munyine gede gora, nyonyone lambih, basang gede, batis mebulu, tur kuku lantang. Mekesiab ia Ni Ranjani. Mesaut anake aeng totonan, “Yeh nyai Ni Ranjani, kenken tumben nyai teke ka pondok dadonge”. Mesaut Ni Ranjani, “Kene dadong, dadong apang mulih ke umah icange, wireh memen icange sakit basang. Dadong jani tundene ngubadin“. Dadong basang gede nyautin, ” Nah lamun keto, nyanan dadong keme ngubadin memen nyaine. Setonden nyai mulih aliang malu iban nyaine tebu. Tebune totonan daar, tur ampasne sepahang di jalan. Nyanan ampas tebune totonan lakar tuwut dadong apang neked di umah nyaine“. Kacerita suba Ni Ranjani nuwutin pamunyin dadong totonan.

Satwa digelis, neked lantas Ni Ranjani di kubune sambilang makpak tebu. Metakon memene, “Kenken Ranjani, tepukin nyai dadong balian “. Mesaut lantas Ni Ranjani, ” Tepuk me, ne cang ngidih tebu orahina makpak, tur ampasne lakar tuwute tekening dadong balian apang nganteg mai“. Mara medingehang keto makesiab memene. Dadong balian anak tusing ngelah tebu.” Umah ane ken ojog nyai “, mesaut Ni Ranjani, ” Paling malu icang ngojog umah meraab ambengan, kewala suwung mangmung. Lantas keme cang ke umah ane meraab duk. Tepukin ia Dadong balian ane aeng ditu”. Mara keto, nyangetang ngetor bayune memen Ranjani tur mesaut, ” Ih nyai Ranjani, tusing ja dadong balian, ento tuwah Dadong Raksasa ane demen ngamah jelema“.

Kenken baan medaya jani, yen sing iraga mengkeb jani, sinah suba nyanan iraga lakar tadaha ajak Dadong Raksasa. “Nah kene dogen Ranjani, nyai menek ke punyan nyuhe di samping sembere, ditu mengkeb apang tusing tepuke teken Dadong Raksasa, Meme lakar mengkeb di beten palungane. Apang tusing tepukine teken Dadong Raksasa“.

Di subane nyaluk sanja, Dadong Raksasa teka kema ke umah Ni Ranjani nuwut sepahan tebu tuni. Pejalane keteb-keteb, nyonyone kaplik-kaplik, tur gigine kretek-kretek. Kacerita anteg suba Dadong Raksasa ditu. Dapetange suwung. Majeritan ia Dadong Raksasa, kewala tusing ada ane mesaut, krana ia ajaka dadua suba mengkeb. Ni Ranjani nepukin Dadong Raksasa uli duwur punyan nyuhe. Bayune ngetor. Keto masih memene ningeh gelurane Dadong Raksasa, kewala ia tusing nepukin, sawireh ia metekep palungan. Di subane sing ada anak mesaut, negak lantas ia Dadong Raksasa ditu diduwur plangkane sambil mengantosang. Sambilange nyiksik kutu. Suba mekelo ngalih kutu, jeg saget ada kutune meleketik tur macelep ke beten palungane. Dadong Raksasa ngalur tur badingane palungane. Mare keto dapetange memen Ni Ranjani ditu mengkeb.

” Nah ne ia, bakat jani ane alih kai, jeg lakar papak tulangne, ambis isine, tur ceret getihne”, Keto ia Dadong Raksasa. Memene ngenggalan lakar melaib, kewala lacur, ngalang jangkuake teken I Dadong Raksasa. Ditu memen Ranjani ketadah teken I Dadong  Raksasa. Liang buka otonan kenehne Dadong Raksasa.

Jani lakar ngalihin pianakne buin besik ia Ni Ranjani. Yening bakat, sinah suba jaen bene sawireh jadma muda. Keto kenehne Dadong Raksasa. sambilange ngantosang, ia ke sember ngalih yeh, ngilangin bedak. Ditu ia negak di tuwed nyuh. tongsne Ni Ranjani mengkeb. Di samping sembere tongosne I Dadong Raksasa negak, ada pane misi yeh tur kesinarin teken bulan. Lantas tepukine lawate Ni Ranjani ada di muncuk punyan nyuhe. Ditu lantas I Dadong Raksasa ngelunin NI Ranjani apang tuwun. Kewala ia tusing nyak tuwun.

Dadong Raksasa lantas mamunyi, ” Nah lamun nyai tusing nyak tuwun, lakar jeritang ia I Klabangapit, celeng Dadong ane gede galak tur demen ngelumbih. Cit tah kung Klabangapit …..“

Mara amonto, jeg suba nengeng celeng gede macaling, bulune jering, tur ngelumbih punyan nyuh. Bah lantas punyan nyuhe totonan. Kejagjagin baan I Dadong Raksasa. Kewala sing bakatange Ni Ranjani. Tusing tawange wireh Ni Ranjani makecos ke carang punyan sandat di sampingne.

Dugase ento, mara lantas makleteg ia Ni Ranjani, ia ngelah cicing gede, gembrong maadan I Gringsing Wayang. Uling duwur punyan sandate Ni Ranjani ngelunin cicingne I Gringsing Wayang apang teka ngutgut celengne Dadong Raksasa. Mara majeritan acepok, suba saget nengok, tur jeg suba dapetang nyarag celeng gede totonan, lantas mati. Di subane keto, Ni Ranjani ngorahin tur ngandupang apang ia I Gringsing Wayang ngutgut I Dadong Raksasa. Lantas Dadong Raksasa dengel-dengele, gutgute kanti telah awakne metatu, tur getihne meberarakan, laut Dadong Raksasa mati.

Disubane keto mara Ni Ranjani bani tuwun, tur maekang I Gringsing Wayang teken memene ane suba mati. Ditu Ni Ranjani sedih ketinggalin memene. Nunas ica ia dumadak memene apang buin metunggalang awakne tur buin idup. Mara ia memunyi keto, dapatange memene jeg buin idup. Demen pesan atine ia Ni Ranjani.

Suba jani gelisang satua, bangken Dadong Raksasane kepaid ke bangbange tur ketanem. Keto masih celengne ketanem. Ngawit uling totonan sayan-sayan sayang I Ranjani teken cicingne I Gringsing Wayang, keto masih memene. Nah kesuwen-suwen mapitutur memene teken I Ranjani kene, ” Nyai ngancan kelih luwungan ningehang tur ngeresepang pabesen anak len.  Apang tusing pelih nampi pabesen lakar nepukin baya buka jani“.


Pustaka : 

Supatra, I.N.K. 2006. Satua Bali Jilid 2 I Punyan Kepuh teken I Goak. Denpasar: CV. Kayumas Agung.

Budi. (24 Februari 2012). I Gringsing tekén Ni Ranjani. Blog nakbaliblog. nakbalibelog.wordpress.com