Satua Bali - I Japatuan

Satua Bali - I Japatuan

I Japatuan

Kacrita ring desa wewidangan Jagat Daha, wenten anak sampun mapumahan , sane muani mawasta I Angkara, sane luh mawasta Ni Akhara. Patemon Sang kalih ngwetuang pianak kalih diri. Sane kelihan kawastanin I gagak Turas, adinnyane kawastanin I Japa Tuan. I gagak Turas belog polos tur getap, I Japa Tuan gobannyane bagus buina seleg ngulik tutur miwas pasuk wetun aksaranane utama.

Ri kala I Japa Tuan sampun matuuh 7 tiban, ipun sampun melajah masastra. Sedek rahina melah, ipun mapamit ring reramanipunne pacang ngumbara desa melajahang dewek, duaning meled uning ring sakancan tuture utama. Meme bapannyane ngisinin pangedih pianaknyane, tumuli ngastitiang mangda pajalan pianaknya karahayuan saha mapikolih kadi pengaptinnyane.

Makudang-kudang pasraman para wikune sampun karauhin. Siang dalu ipun ngiring para wiku miwah pedandane luih mligbagang tutur aji kalepasan, pawisik miwah tetuek aksarane pingid. Asing karauhin sami sueca ngicen peplajahan mawastu I Japa Tuan pradnyan.

Sesampune truna samalihnya sampun wanged ring sastra saha pasuk wetunnya, raris I Japa Tuan mawali mulih meled macunduk ring reramannyane. Teked jumahnyane, bapannyane gelis nyapa, ” Uduh Cening atma jiwan bapane, nganti engsap inget Bapa teken I Dewa ! Kija dogen I Dewa ngumbara dadi makelo pesan I Dewa ngalahin anake buka Bapa ?” I Japa Tuan nyumbah tumuli matur, ” Inggih Bapa sasuunan tiang ! Tekan tiange puniki saking ngumbara desa maranin pasraman, tangkil ring sang wiku. Irika tiang nunas warah-warah indik suksman sastrane utama miwah pasuk wetunnyane.” Bapannyane malih metaken, ” Cening pianak Bapa, eda nyen I Dewa salah tampi ! Bapa jujut matakon, indayang tuturang, sastrane ane encen plajahin Cening ?”. I Japa Tuan matur, ” Inggih Bapa, sane encen arsayang Bapa, manawi sida antuk tiang midartayang”. Bapannyane nglanturang matakon, ” Tegarang tuturin Bapa, pangekan miwah pepincer aksarane ! Kenken kawitne, sangkan liu ada aksara ?”. I Japa Tuan nyumbah, tumuli midartayang bebencah aksarane, ” Inggih Bapa, sapuniki pariindiknyanne. Saking Windu, mawetu wenten Ekara, magenah ring selaning lelata. Ekara ngwetuang Akara, magenah ring pabahane. Akara ngadakang Na , magenah ring selagan alise. Na ngwetuang Ca ,magenah ring paninggalanne. Ca ngadakang Ra,mungguh ring karnane kiwa tengen. Ra ngadakang Ka, ring irunge magenah. Ka ngwetuang Da, magenah ring cangkeme. Da ngadakang Ta, ring tangkah magenah. Ta ngwetuang Sa, magenah ring baune tengen. Sa ngwetuang Wa, magenah ring baune kiwa. Wa ngdakang La, magenah ring gigire, Langadakang Ma, magenah ring susune tengen. Ma ngwetuang Ga, magenah ring susune kiwa. Ga ngadakang Ba, magenah ring pusere. Ba ngwentenang Nga magenah ring papuruse. Nga ngadakang Pa, ring silite magenah. Pa ngwetuang Ja, magenah ring buntute. Ja ngadakang Ya,magenah ring tulang bokonge. Ya ngadakang Nya, ring tulang cetike megenah. Kenginan sapuniki rerodannya: O,E,A,Na,Ca,Ra,Ka,Da,Ta,Sa,Wa,La,Ma,Ga,Ba,Nga,Pa,Ja,Ya,Nya.

Akeh aksarane wenten 20, tur soang-soang wenten genahnya ring angga sarirane. Sane 20 punika yang ringkes dados Dasaksara, inggih punika ; Sa,Ba,Ta,A,I,Na,Ma,Si,Wa,Ya. Mungguing genahnyane ring angga sarirane : Sa magenah ring siwa duarane, Ba satengahan gidate, Ta ring paningalane magenah, A ring karnane, I magenah ring irunge. Na ring cangkeme, Ma magenah ring susune, Si ring pungsede magenah, Wa magenah ring pepuruse, Ya magenah ring silite. Patut punika bersihin dumun, geseng ring pusere,mangde keletehan angga sarirane telas ical. Ri sampune kapralina, malih urip majalaran antuk Ida Sang Hyang Merta, mawetu dados Pancakasara, inggih punika: Sa, Ta,I,Na,Ya. Panadosnya soang-soang: Sa matemahan ati, Ta matemahan Nyali, I matemahan limpa, Na dados jejaringan, miway Ya matemahan papusuhan. Mungguing sabdannya soang-soang: Bang sabdan ati , Tang sabdan nyali, Ang sabdan limpa, Inga sabdan jejaringan, miwah Yang sabdan pepusuhan. Sapunika paindikan Dasaksarane matemahan Pancaksara, tur pralina ring pukuh atine, raris malih urip matemahan Triaksara, inggih punika ; Ang, Ung,Mang, wiadin Brahma, Wisnu, Iswara. Punika malih geseng ring pukuh pepusuhane,mawastu matemahan Rwabineda, inggih punika Ang miwah Ah. Punika wantah panunggalan Sang Hyang Siwa Buda. Rwabinedane geseng ring pukuh peparune. Usan kapralina, malih mawastu dadi kekalih mawasta Rwabineda Atma inggih punika Bayu miwah Idep. Ang sabdaning Bayu, Ah sabdaning Idep. Bayu Idep malih geseng ring Setragandamayu raris matemahan Sang Hyang Tunggal, sabdannyane Ongkara. Sang Hyang Tunggal malih geseng ring ulunpuhun, ring selagan peteng lemahe. genah punika ungguhan para dewata. Sasampune basmi matemahan Ardacandra, Windu miwah Nada, meneng tan molah. Punika wantah madue pepasih nanging tan parupa, ngwetuang Bayu, Sabda, Idep ngadakang Pangrasa muah Budi pinaka cihna nunggal ring Sang Hyang Suksma. Taler dados baosang masuara nanging nenten marupa sastra, malingga ring muncuk suunge. Yan malingga ring bongkol ilate, ngwetuang manahe niskala, ngwetuang rasa luih yan malingga ring teleng ( ba setengahan) paninggalane. Ri asapunapine meneng, ri asapunapine molah, paragayan pati urip wiadin watek dewata sang wenten ring angga sarira.

Mungguing pralina Arda, Windu, muah Nada punika, Ardacandra ring siwaduara, Windu ring pepusuhan miwah Nada ring pantaraning rahina wengi ring selagan peteng lemahe. Sane mawasta selaning rahina wengi inggih punika, yan ring Buana Alit marupa pangantungan limpa wiadin ati. Yan ring Buana Agung saluire sane rupanyane putih kala kacingak.

Yan Arda, Windu, miwah Nada punika pralina ring paninggalane, raris malinggih ring karna. Pralina ring karna ngranjing ring irung.Pralina ring irung,malinggih ring Cangkem. Pralina ring cangkem, magenah ring ilat. Pralina ring ilat malingga ring pepusuhan. Praline ring pepusuhan magenah ring jejaringan. Pralina ring jejaringan malingga ring nyali. Pralina ring nyali magenah ring limpa. Pralina ring limpa ngranjing ring ati. Pralina ring ati magenanh ring Nabi ( puser). Yan pralina ring Nabi, rais ngwetuang suara Ang. Saking pusere raris ngranjing ka uate makejang, ngantos ka tulang giing, jahjahan miwah utek. Ring uteke polih amerta, mawastu ngwetuang suara Ah. Ri kala kantun maurip, Ang utawi Angkara suaran Nabi, Ah utawi Ahkara suaran Siwaduara. Yan katekaning pati utawi ri kala padem, suaran nyane masilur, Ah suaran Nabi, Ang suara Siwaduara. Yan malungguh ( magenah) ring paningalane kiwa tengen, Arda, Windu miwah Nada punika pacang matemahan Surya Candra. “


Pustaka :

Gorra, D. (7 Maret 2019). Japa Tuan. Blog Mengenal Bali Lebih Jujur, Lebih Dalam dan Lebih Jauh. ubadbali.wordpress.com